Türkiye’deki Ağır Sanayi Fabrikaları Listesi

Bu makalede Türkiye’de kurulmuş olan veya yine topraklarımızda faaliyet gösteren ağır sanayi tesislerini listeyeceğiz. Her bir sanayi kuruluşunu üretim yaptığı alana göre kategorize ettik ve önemli bilgilerine yer verdik. Türkiye’deki ağır sanayi fabrikalarının listesine aşağıdan ulaşabilirsiniz:

Türkiye’de Faaliyet Gösteren Ağır Sanayi Fabrikaları ve Tesisleri:

Türkiye’nin başlıca önde gelen ağır sanayi fabrikaları ve tesislerini bu listeye dahil ettik. Az hacimli üretim yapan tesisler listeye dahil edilmemiştir.

1. Demir-Çelik Üretimi

• Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. (ERDEMİR): 1965 yılında kurulan ERDEMİR, Türkiye’nin en büyük entegre yassı çelik üreticisidir. Otomotiv, beyaz eşya ve inşaat sektörlerine yönelik ürünler sunmaktadır.
• İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. (İSDEMİR): 1970 yılında kurulan İSDEMİR, uzun ve yassı çelik ürünleri üreten entegre bir tesistir. Türkiye’nin en büyük demir-çelik üreticilerinden biridir.
• KARDEMİR Karabük Demir Çelik San. ve Tic. A.Ş.: 1937 yılında kurulan KARDEMİR, Türkiye’nin ilk entegre demir-çelik fabrikasıdır. Demiryolu rayları ve ağır profil üretiminde uzmanlaşmıştır.
• Çolakoğlu Metalurji A.Ş.: 1960 yılında kurulan şirket, yassı ve uzun çelik ürünleri üretmektedir. Modern tesisleriyle Türkiye’nin önde gelen çelik üreticilerindendir.
• İçdaş Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım Sanayi A.Ş.: 1970 yılında kurulan İçdaş, demir-çelik üretiminin yanı sıra enerji üretimi ve tersanecilik alanlarında da faaliyet göstermektedir.
• Kroman Çelik Sanayii A.Ş.: 1966 yılında kurulan Kroman Çelik, uzun çelik ürünleri üretiminde faaliyet göstermektedir. Yıllık üretim kapasitesiyle sektörde önemli bir konuma sahiptir.

2. Petrokimya ve Enerji

• TÜPRAŞ – Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.: 1983 yılında kurulan TÜPRAŞ, Türkiye’nin en büyük petrol rafinerisi şirketidir. İzmit, İzmir, Kırıkkale ve Batman’da rafinerileri bulunmaktadır.
• PETKİM Petrokimya Holding A.Ş.: 1965 yılında kurulan PETKİM, Türkiye’nin ilk ve en büyük petrokimya üreticisidir. Plastik, elyaf ve diğer kimyasal ürünlerin üretimini gerçekleştirmektedir.
• Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü: 1935 yılında kurulan Eti Maden, bor ve bor ürünleri üretiminde dünya lideridir. Türkiye’nin maden kaynaklarını işleterek ekonomiye katkı sağlamaktadır.
• SASA Polyester Sanayi A.Ş.: Adana’da faaliyet gösteren SASA, polyester üretiminde Türkiye’nin önde gelen şirketlerindendir. Yaklaşık 2,5 milyon metrekare alana kurulu tesislerinde üretim yapmaktadır. 
• SOCAR Türkiye: Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR’ın Türkiye’deki yatırımları arasında STAR Rafinerisi ve Petkim Petrokimya Holding bulunmaktadır. SOCAR, Türkiye’de dünya standartlarında yeni bir petrokimya kompleksi kurmak amacıyla çalışmalar yürütmektedir.
• Türkiye Varlık Fonu (TVF): Adana’nın Ceyhan ilçesinde yaklaşık 10 milyar dolar yatırımla rafineri ve petrokimya tesisi kurmayı planlamaktadır. Bu yatırımın, dış ticaret dengesine yılda 1,5 milyar dolar katkı sağlaması beklenmektedir.

3. Otomotiv Üretimi

• TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.: 1968 yılında kurulan TOFAŞ, Fiat ile ortak bir girişimdir. Binek ve ticari araç üretimi yapmaktadır.
• Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.: 1959 yılında kurulan Ford Otosan, Ford Motor Company ve Koç Holding ortaklığıyla faaliyet göstermektedir. Kamyon, kamyonet ve otomobil üretimi yapmaktadır.
• Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş.: 1969 yılında kurulan Oyak-Renault, Renault Grubu ve OYAK ortaklığıyla faaliyet göstermektedir. Binek otomobil ve motor üretimi yapmaktadır.
• Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş.: 1990 yılında kurulan Toyota Türkiye, Toyota’nın Avrupa’daki üretim üslerinden biridir. Çeşitli modellerin üretimini gerçekleştirmektedir.
• Hyundai Assan Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş.: 1997 yılında kurulan Hyundai Assan, Kocaeli’deki fabrikasında i10, i20 ve Bayon modellerini üretmektedir.
• Honda Türkiye A.Ş.: 1992 yılında kurulan Honda Türkiye, Kocaeli’deki fabrikasında 2021 yılına kadar Civic Sedan modelini üretmiştir. Ancak, 2021 yılında üretim faaliyetlerini sonlandırmıştır.
• Mercedes-Benz Türk A.Ş.: 1967 yılında kurulan Mercedes-Benz Türk, İstanbul’daki Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda otobüs ve Aksaray’daki Kamyon Fabrikası’nda kamyon üretmektedir.
• MAN Türkiye A.Ş.: 1966 yılında kurulan MAN Türkiye, Ankara’daki fabrikasında otobüs üretimi yapmaktadır.
• Anadolu Isuzu Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş.: 1984 yılında kurulan Anadolu Isuzu, Kocaeli’deki fabrikasında otobüs, midibüs ve kamyon üretmektedir.
• Karsan Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş.: 1966 yılında kurulan Karsan, Bursa’daki fabrikasında minibüs, otobüs ve hafif ticari araç üretmektedir.
• BMC Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş.: 1964 yılında kurulan BMC, İzmir’deki fabrikasında kamyon, otobüs ve askeri araç üretmektedir.
• Temsa Ulaşım Araçları Sanayi ve Ticaret A.Ş.: 1968 yılında kurulan Temsa, Adana’daki fabrikasında otobüs ve midibüs üretmektedir.
• Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş.: 1963 yılında kurulan Otokar, Sakarya’daki fabrikasında otobüs, midibüs ve savunma sanayi araçları üretmektedir.
• Güleryüz Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş.: 1967 yılında kurulan Güleryüz, Bursa’daki fabrikasında otobüs üretmektedir.
• Bozankaya Otomotiv A.Ş.: 1989 yılında Almanya’da kurulan ve 2005 yılında Türkiye’ye taşınan Bozankaya, Ankara’daki fabrikasında elektrikli otobüs ve tramvay üretmektedir.
• AKIA Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş.: Bursa’da faaliyet gösteren AKIA, otobüs üretimi yapmaktadır.

4. Elektronik ve Beyaz Eşya

• Arçelik A.Ş.: 1955 yılında kurulan Arçelik, beyaz eşya ve elektronik ürünler üretiminde Türkiye’nin lider markalarından biridir. Dünya genelinde birçok ülkede faaliyet göstermektedir.
• Vestel Elektronik San. ve Tic. A.Ş.: 1984 yılında kurulan Vestel, elektronik ve beyaz eşya üretiminde faaliyet göstermektedir. Televizyon ve beyaz eşya üretiminde önemli bir paya sahiptir.
• Bosch San. ve Tic. A.Ş.: 1910 yılında Türkiye’de faaliyetlerine başlayan Bosch, otomotiv yedek parçaları ve beyaz eşya üretiminde faaliyet göstermektedir.
• Siemens Ev Aletleri: BSH Grubu bünyesinde faaliyet gösteren Siemens, Türkiye’de beyaz eşya üretimi yapmaktadır. Çerkezköy’deki fabrikasında buzdolabı, çamaşır makinesi ve bulaşık makinesi üretmektedir.
• Altus: Arçelik’in bir markası olan Altus, ekonomik beyaz eşya ve elektronik ürünler üretmektedir. Türkiye genelinde geniş bir satış ağına sahiptir.
• Grundig: Arçelik bünyesinde faaliyet gösteren Grundig, beyaz eşyadan tüketici elektroniğine, küçük ev aletlerinden kişisel bakım ve ses sistemlerine uzanan geniş bir ürün gamına sahiptir.
• Kumtel: 1972 yılında kurulan Kumtel, Kayseri’de bulunan fabrikasında ankastre fırın, ocak, ısıtıcı ve küçük ev aletleri üretmektedir. Ürünlerini 120’den fazla ülkeye ihraç etmektedir.
• Simfer: 1977 yılında kurulan Simfer, Kayseri’deki fabrikasında fırın, ocak, buzdolabı ve küçük ev aletleri üretmektedir. Ürünlerini 146 ülkeye ihraç etmektedir.
• Uğur Soğutma: 1954 yılında kurulan Uğur Soğutma, Aydın’daki fabrikasında derin dondurucu, buzdolabı ve soğutma sistemleri üretmektedir. Türkiye’nin ilk derin dondurucu üreticisidir.
• Fakir Hausgeräte: 1933 yılında Almanya’da kurulan Fakir, 1985 yılından bu yana Türkiye’de faaliyet göstermektedir. İstanbul’daki fabrikasında elektrikli süpürge, ısıtıcı ve küçük ev aletleri üretmektedir.

5. Savunma ve Havacılık Sanayii

• Aselsan Elektronik San. ve Tic. A.Ş.: 1975 yılında kurulan Aselsan, savunma sanayii alanında elektronik sistemler üretmektedir. Radar, haberleşme ve elektro-optik sistemlerde uzmanlaşmıştır.
• TUSAŞ – Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.: 1984 yılında kurulan TUSAŞ, havacılık ve uzay sanayii alanında faaliyet göstermektedir. Uçak, helikopter ve insansız hava araçları üretimi yapmaktadır.
• ROKETSAN: 1988 yılında kurulan ROKETSAN, roket ve füze sistemleri geliştirmekte ve üretmektedir. 
• HAVELSAN: 1982 yılında kurulan HAVELSAN, yazılım tabanlı çözümler, simülasyon sistemleri ve siber güvenlik alanlarında hizmet vermektedir. 
• FNSS Savunma Sistemleri A.Ş.: 1988 yılında kurulan FNSS, zırhlı kara araçları üretiminde uzmanlaşmıştır. 
• STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş.: 1991 yılında kurulan STM, deniz platformları, siber güvenlik ve mühendislik çözümleri sunmaktadır. BAYKAR Teknoloji: 1984 yılında kurulan BAYKAR, insansız hava araçları (İHA) ve sistemleri geliştirmekte ve üretmektedir.
• Kale Havacılık: 1957 yılında kurulan Kale Grubu’nun bir parçası olan Kale Havacılık, uçak motoru ve yapısal parçaların üretiminde faaliyet göstermektedir. 
• Alp Havacılık: 1998 yılında kurulan Alp Havacılık, havacılık ve uzay sanayii için motor ve yapısal parçalar üretmektedir. 
• MKEK (Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu): 1950 yılında kurulan MKEK, mühimmat, silah ve patlayıcı madde üretiminde faaliyet göstermektedir. 
• Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş.: 1963 yılında kurulan Otokar, zırhlı araçlar ve taktik tekerlekli araçlar üretmektedir.
• Nurol Makina ve Sanayi A.Ş.: 1976 yılında kurulan Nurol Makina, zırhlı araçlar ve savunma sanayii çözümleri sunmaktadır. 

6. Metal ve Alüminyum Üretimi

• Sarkuysan Elektrolitik Bakır San. ve Tic. A.Ş.: 1972 yılında kurulan Sarkuysan, elektrolitik bakır üretiminde faaliyet göstermektedir. Kablo ve iletken üretiminde kullanılan bakır ürünleri üretmektedir.
• Assan Alüminyum San. ve Tic. A.Ş.: 1988 yılında kurulan Assan Alüminyum, yassı alüminyum üretiminde Türkiye’nin önde gelen şirketlerindendir. Otomotiv, inşaat ve ambalaj sektörlerine hizmet vermektedir.
• Alkor Alüminyum: 1974 yılında ticari hayatına başlayan Doku Grubu bünyesindeki Alkor Alüminyum, inşaat, sanayi ve enerji sektörlerinde faaliyet göstermektedir. İTOB Organize Sanayi Bölgesi’nde bulunan fabrikasında üretim yapmaktadır. 
• Tuğçelik Alüminyum: 35 yıllık sanayicilik tecrübesiyle basınçlı alüminyum döküm sektöründe faaliyet gösteren Tuğçelik, Sancaktepe, Gebze ve Arslanbey’de bulunan fabrikalarında üretim yapmaktadır.
• ERSAŞ Alüminyum: Avrupa, Orta Doğu, Asya, Kuzey Afrika, Kuzey ve Güney Amerika gibi uluslararası pazarlarda faaliyet gösteren ERSAŞ, Türkiye’nin lider entegre alüminyum fabrikalarından biridir.
• END Alüminyum: 2001 yılında Kocaeli’nde alüminyum biyet döküm tesisi olarak faaliyetlerine başlayan END Alüminyum, 60.000 m² arazi üzerinde kurulmuş ve yaptığı yatırımlarla son teknoloji ile donatılan tesisinde 120.000 ton/yıl alüminyum biyet üretim kapasitesine sahiptir.
• Mubaş Metal: 2000 yılında endüstriyel kalıp imalatı yaparak sektöre adım atan Mubaş Metal, 2009 yılında basınçlı alüminyum döküm tedarikinin tüm proseslerini tesislerine entegre etmiştir. 2022 yılı itibariyle 10.000 m² üretim tesisinde faaliyet göstermektedir. 
• Konaltaş Konya Alüminyum Sanayi: 5 adet üretim hattı üzerinden yılda üretilen 100 milyon alüminyum tüp, ilgili standartların öngördüğü bütün testlerden geçirilmekte ve sertifika ile müşterilere sunulmaktadır.
• Çelikler Alüminyum: 1970 yılında İstanbul’da kurulan Çelikler Alüminyum, alüminyum ekstrüzyon sektöründe 50 yılı aşkın deneyime sahip lider bir isimdir. Dünya standartlarına uygun üretimi, geniş ürün yelpazesi ve müşteri odaklı yaklaşımıyla öne çıkmaktadır. 

Türkiye ağır sanayi fabrikaları listesi oluştururken aşağıdaki kaynaklardan faydalanılmıştır. Bu kaynaklar referans olarak verilmektedir:

Kaynakça

Online kaynaklar:

1. Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. – Tofaş Resmi Web Sitesi. Erişim Adresi: tofas.com.tr
2. Vestel Elektronik San. ve Tic. A.Ş. – Vestel Hakkında. Erişim Adresi: vestel.com.tr
3. ASELSAN – Türk Savunma Sanayii Bilgileri. Erişim Adresi: tr.wikipedia.org/wiki/Türk_savunma_sanayii
4. TUSAŞ Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. – Türk Savunma Sanayii Bilgileri. Erişim Adresi: tr.wikipedia.org/wiki/TUSA%C5%9E
5. Petkim Petrokimya Holding A.Ş. – Petkim Resmi Web Sitesi. Erişim Adresi: petkim.com.tr
6. Arçelik A.Ş. – Arçelik Global Web Sitesi. Erişim Adresi: arcelikglobal.com
7. Baykar Teknoloji – Türk Savunma Sanayii Bilgileri. Erişim Adresi: tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk_savunma_sanayii

Basılı (offline) kaynaklar:

1. Savunma ve Havacılık Sektör Raporu – T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı, 2022.
2. Türkiye’de Sanayi Üretim Raporu – Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Yayını, 2021.
3. Türk Alüminyum Sektör Raporu – Türkiye Alüminyum Sanayicileri Derneği (TALSAD) Yayını, 2020.
4. Türkiye’nin İlk 500 Sanayi Kuruluşu Raporu – İstanbul Sanayi Odası Yayını, 2023.